Mariya Todorova

De angst die je voelt als ouder wanneer je kind in levensgevaar is, is nauwelijks te beschrijven. Helemaal als je in die situatie de artsen niet begrijpt. Mariya Todorova kwam als tolk in zo’n situatie terecht. Ze tolkte voor een gezin waarvan de jonge dochter met ernstige hartproblemen in het ziekenhuis lag. “Je voelt op zo’n moment hoe cruciaal het is dat alles goed wordt overgebracht. Er mag simpelweg niets verkeerd begrepen worden.” 

Mariya is 40 jaar, geboren in Bulgarije, en woont inmiddels zeventien jaar in België. Ze kwam voor de liefde, leerde de taal, en groeide door van vertaler tot beëdigd tolk Nederlands-Bulgaars en Nederlands-Portugees. “Het is een bijzonder beroep. Je staat naast mensen op het moment dat het er echt toe doet.” 

Gesprekken die bijblijven

De diensten in het ziekenhuis voor het meisje met hartproblemen behoren tot de meest aangrijpende uit Mariya’s carrière. “Na een operatie was haar situatie kritiek. Ik tolkte zo’n vijf keer voor het gezin.  Al bij het eerste gesprek bleek dat haar overlevingskans echt 50/50 was.” 

Het ziekenhuis vroeg bewust steeds Mariya, om het gezin wat continuïteit en rust te bieden in alle onzekerheid. “Telkens als ik de dienst binnen zag komen, kneep mijn maag samen. Het waren hele emotionele gesprekken. De angst van de moeder, de onzekerheid, het meeleven, dat heeft me heel erg aangegrepen.” 

De laatste keer dat ze het gezin sprak, was de toon anders. “De arts vertelde dat ze uit haar coma was ontwaakt en buiten levensgevaar was. De opluchting van haar moeder, dan voel je als tolk diep mee. Ik was zó blij voor ze.” 

Emotioneel zwaar

Tolk zijn is impactvol, en dat voel je. “Je bent onpartijdig, maar ook mens. Soms ben ik na bepaalde gesprekken emotioneel uitgeput. Dan neem ik bewust rust, even mijn hoofd leegmaken met bijvoorbeeld een boek.  Het is een beroep waarin je mentaal sterk moet zijn en goed moet kunnen relativeren. Je moet leren loslaten.” 

Het is dus geen makkelijk beroep, maar wel een heel mooi beroep. “Als je tweetalig bent en je overweegt tolk te worden: doe het! Het is pittig, maar wel een heel dankbaar vak. Je maakt het verschil, vaak op heel kwetsbare momenten. Daarbij is het heel afwisselend. Je weet op voorhand nooit hoe je dag verloopt.” 

Tussen hoop en realiteit

Dat het werk afwisselend is, dat blijkt wel uit de verhalen van Mariya. Ze vertelde al over haar diensten in het ziekenhuis. Maar als tolk Bulgaars tolkt ze ook veel voor de arbeidsinspectie. “Veel Bulgaarse mensen werken hierin slechte en soms zelfs schrijnende omstandigheden. Ze komen hierheen voor een beter leven, maar de werkelijkheid is vaak anders.” 

Zo maken ze vaak veel te lange dagen, worden ze slecht onderhouden door werkgevers en zijn ze niet goed geïnformeerd over hun rechten. Gelukkig is de arbeidsinspectie er om te helpen. “Die gesprekken raken me. Je ziet mensen in een nare situatie. Tegelijkertijd geeft het me veel voldoening om ze te kunnen helpen. Door mijn rol als tolk kunnen ze zich uitspreken en worden ze gehoord.” 

Leerzaam werk

Naast dat je als tolk mensen helpt op de momenten dat het er echt toe doet, is het ook een heel leerzaam beroep, vertelt Mariya. “Bij al die verschillende gesprekken leer je heel veel. Ik weet nu veel over de rechten van arbeiders bijvoorbeeld, ik ken heel veel medische terminologie en omdat ik ook gerechtstolk ben, weet ik daar ook veel van. Dat vind ik zelf een leuke bijkomstigheid.” 

Na zeventien jaar in België, voelt Mariya zich helemaal thuis in haar werk. “Ik ben misschien niet geboren in Nederland of België, maar ik weet zeker dat dit is wat ik moet doen. Elke keer als ik zie dat mensen door mijn hulp écht worden begrepen, weet ik weer waarom ik dit vak heb gekozen. Het is soms zwaar, maar het is altijd de moeite waard.” 

De Tolk aan Tafel

Dat tolken onmisbaar zijn, dat is na het verhaal van Mariya duidelijk. In de podcast ‘De Tolk aan Tafel’ hoor je nog mooie, emotionele en boeiende verhalen van tolken. De eerste zes afleveringen zijn hieronder te beluisteren of in je favoriete podcast-app zoals Spotify of Apple Podcast.